Η πρόδρομη περίοδος της ψύχωσης, που χρονικά έχει συσχετισθεί με την έναρξη της, χαρακτηρίζεται από την παρουσία μιας ετερογενούς ομάδας συμπεριφορών, που εμπλέκουν αρκετές περιοχές της λειτουργικότητας και που μπορεί να συνεχίζονται για εβδομάδες ή και χρόνια χωρίς εμφανή ψυχωτικά συμπτώματα.
Οι εκδηλώσεις και συμπεριφορές κατά την εφηβική ηλικία, συχνά δεν αξιολογούνται σωστά είτε από το οικογενειακό περιβάλλον είτε από κάποιο γιατρό, ενώ σε πολύ υψηλό ποσοστό μπορεί να υπάρχει ιστορικό χρήσης ψυχοτρόπων ουσιών. Σε ένα επίσης μεγάλο ποσοστό υπάρχει οικογενειακό περιβάλλον με ψυχιατρικό ιστορικό.
Ποια είναι όμως τα «καμπανάκια» κινδύνου που πρέπει να θορυβήσουν γονείς και καθηγητές στα πρώιμα συμπτώματα της νόσου; Μπορεί να είναι:
- Ριζική αλλαγή της συμπεριφοράς
Καχυποψία, κοινωνική απόσυρση, απομόνωση
Στρες χωρίς εμφανείς αιτίες
Σταθερές διαταραχές ύπνου - Πλήρης αμέλεια προσωπικής υγιεινής
- Κάθετη πτώση σχολικών επιδόσεων
- Γνωριμία του με τις ψυχότροπες ουσίες. Η χρήση ουσιών μπορεί να πυροδοτήσει την ψυχική νόσο. Δηλαδή υπάρχει η προδιάθεση και η γονιδιακής φύσεως επιβάρυνση, αλλά οι ψυχότροπες ουσίες επιταχύνουν την εκδήλωση και εντείνουν τα συμπτώματα, ανοίγοντας τις πύλες στη νόσο, λόγω της νευροτοξικής τους δράσης. Το οξύμωρο είναι ότι αν και κάποιο ποσοστό με πρόδρομα συμπτώματα απευθύνθηκε σε κάποιο ψυχίατρο, το μεγαλύτερο ποσοστό από αυτούς έλαβε αγωγή για απλής μορφής διαταραχή άγχους.
Ο ρόλος της οικογένειας
Οι ψυχικές νόσοι είναι καταστάσεις – ταμπού που δυσκολεύεται το κοινωνικό και κυρίως το οικογενειακό περιβάλλον να αποδεχτεί, να αντέξει και να αντιμετωπίσει. Υπάρχει πάντα ο φόβος και η ανασφάλεια της κοινωνικής καταδίκης και του στίγματος. Συχνά, ακόμη και για τη θεραπεία ή τη νοσηλεία, απευθύνονται σε γιατρούς και κλινικές μακριά από τη μόνιμη κατοικία τους. Το οικογενειακό περιβάλλον πάντως, όταν ξεπεράσει το σοκ της διάγνωσης, αποδεικνύεται πολύτιμο τόσο για την ψυχολογική υποστήριξη και την παρακολούθηση της θεραπευτικής πορείας και την τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής, όσο και για την οικονομική στήριξη των ασθενών.
Αναστάσιος Παπακωνσταντίνου MD MSc
Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής – Σεξολόγος
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Διεύθυνση: Παπαδιαμαντοπούλου 4 & Βασιλίσσης Σοφίας, 115 28, Αθήνα
Σταθμός Μετρό: (Μέγαρο Μουσικής)
Τηλέφωνο: 210 7247010
Email: info@sexologia.gr , info@psyxiatros-athina.gr